Căng thẳng Thương mại Mỹ - Trung Quốc: Ngành Nông nghiệp Đối Diện với Khó Khăn

Khi cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc leo thang, ngành nông nghiệp Mỹ, đặc biệt là lĩnh vực đậu tương, đang phải đối mặt với những thách thức nghiêm trọng. Từ thuế quan tăng cao đến sự giảm sút trong thị trường xuất khẩu, nông dân Mỹ có thể sẽ phải trả giá đắt cho những chính sách thương mại cứng rắn của Tổng thống Donald Trump.

Cuộc Chiến Thương Mại Leo Thang

Căng thẳng thương mại giữa Mỹ và các đối tác lớn gia tăng đáng kể sau khi Tổng thống Trump nhậm chức nhiệm kỳ hai. Ông chủ Nhà Trắng đã chỉ trích việc Mỹ bị đối xử không công bằng trong thương mại toàn cầu và áp dụng mức thuế cao đối với hàng hóa từ nhiều quốc gia, nổi bật nhất là Trung Quốc. Theo số liệu mới, hàng hóa Trung Quốc xuất khẩu sang Mỹ hiện đang phải chịu mức thuế lên tới 145%, đánh dấu sự tăng vọt từ mức 10% được áp dụng đầu tháng 2.

Đáp lại, Trung Quốc cũng không đứng im, họ đã áp thuế từ 10-15% đối với một số mặt hàng Mỹ, và tiếp tục gia tăng lên 125% đối với tất cả hàng hóa nhập khẩu từ Mỹ kể từ ngày 12/4. Giới phân tích lo ngại rằng động thái này sẽ tạo ra hậu quả nghiêm trọng cho ngành nông nghiệp Mỹ, gây thiệt hại nặng nề cho nông dân.

Ngành Nông Nghiệp Mỹ: Gót Chân Achilles

Theo Bộ Nông nghiệp Mỹ, Trung Quốc là thị trường tiêu thụ nông sản lớn thứ ba của Mỹ, chiếm 14% tổng xuất khẩu trong năm 2024, chỉ sau Mexico và Canada. Tỷ lệ này khiến ngành nông nghiệp trở thành "gót chân Achilles" của Washington trong cuộc chiến thương mại với Bắc Kinh. Một số chuyên gia cảnh báo rằng nếu tình trạng thuế quan kéo dài, tác động sẽ còn nghiêm trọng hơn so với cuộc chiến thương mại năm 2018, khi ngành nông nghiệp chứng kiến hàng tỷ USD thiệt hại.

David Ortega, giáo sư kinh tế tại Đại học Bang Michigan, nhận định: "Nếu thuế quan hiện tại duy trì trong thời gian dài, sự gián đoạn có thể rất nghiêm trọng."

Đậu Tương: Ngành Hàng Đầu Bị Tổn Thương

Đậu tương, một trong những nông sản chủ lực của Mỹ, đang trở thành tâm điểm của cuộc chiến thương mại. Với giá trị lên tới 124 tỷ USD, ngành đậu tương đóng góp khoảng 0,6% vào GDP của Mỹ. Trong năm 2023, đậu tương đem lại nguồn thu xuất khẩu lên tới 27 tỷ USD, cao hơn bất kỳ nông sản nào khác. Hiện tại, Trung Quốc là thị trường tiêu thụ đậu tương lớn nhất của Mỹ, nhưng đã bắt đầu áp thuế 10% từ tháng 3 và hiện nay tổng mức thuế đã lên tới 94%.

Scott Gerlt, kinh tế gia trưởng của Hiệp hội Đậu tương Mỹ (ASA), đã cảnh báo: "Trung Quốc mua 52% lượng đậu tương xuất khẩu của chúng tôi trong năm 2024. Với tỷ trọng này, không dễ tìm thị trường để thay thế Trung Quốc."

Hệ Lụy Cho Nông Dân Mỹ

Nhiều nông dân Mỹ đang cảm thấy lo lắng về triển vọng của mình nếu cuộc chiến thương mại tiếp tục kéo dài. David Walton, một người trồng đậu tương, chia sẻ: "Nhiều nông dân không thể trụ quá lâu nếu thương chiến này tiếp diễn, bởi nông sản sẽ trở nên quá đắt đỏ để cạnh tranh trên thị trường toàn cầu."

Trung Quốc đã giảm dần sự phụ thuộc vào nguồn cung đậu tương từ Mỹ, chuyển sang tìm kiếm nguồn cung thay thế từ Brazil và các nước khác. Caleb Ragland, chủ tịch ASA, nói rõ: "Chúng tôi vẫn đang mang vết sẹo từ lần thương chiến trước với Trung Quốc."

Hậu quả của sự mất thị trường xuất khẩu sẽ gây thiệt hại lớn cho các bang truyền thống ủng hộ đảng Cộng hòa, nơi các cử tri từng bỏ phiếu cho ông Trump, điều này sẽ là mối nguy cho đảng Cộng hòa trong cuộc bầu cử giữa kỳ năm 2026.

Chính Sách Thuế Quan và Tác Động

Giữa lúc căng thẳng gia tăng, Tổng thống Trump đã tạm hoãn áp thuế đối ứng kéo dài 90 ngày với một số đối tác thương mại, tuy nhiên động thái này không đủ để trấn an nông dân Mỹ. Ông Trump cũng đã quyết định áp thuế cao hơn với Trung Quốc nhằm buộc Bắc Kinh phải nhượng bộ.

Ian Sheldon, giáo sư nông nghiệp tại Đại học Bang Ohio, cảnh báo: "Chúng ta sẽ mất thêm thị phần tại Trung Quốc." Ông cũng lưu ý rằng việc chuyển hướng sang thị trường khác là không hề dễ dàng khi mà chính sách thuế quan hiện tại bao trùm nhiều khu vực tiềm năng.

Nguy cơ đối với nông dân càng gia tăng khi Liên minh châu Âu (EU) đưa đậu tương vào kế hoạch trả đũa chính sách thuế 25% áp dụng cho nhôm và thép toàn cầu của Mỹ. Mặc dù EU đã tạm hoãn thực hiện kế hoạch này sau khi Tổng thống Trump có động thái tương tự, nhưng nông dân vẫn không thể yên tâm.

Những Ngành Khác Bị Ảnh Hưởng

Bên cạnh đậu tương, các ngành khác như ngô cũng chịu tác động không nhỏ từ cuộc chiến thương mại. Kenneth Hartman Jr., chủ tịch Hiệp hội Người trồng ngô Quốc gia Mỹ, cho biết: "Bất ổn càng lâu, chúng tôi càng lo lắng cho lượng ngô trị giá hàng tỷ USD sắp thu hoạch không có thị trường tiêu thụ đáng tin cậy."

Theo dữ liệu từ Bộ Nông nghiệp Mỹ, Trung Quốc dự kiến sẽ nhập khẩu nhiều sản phẩm nông nghiệp khác của Mỹ như bông, thịt bò, thịt lợn và hải sản, mỗi loại đều có giá trị trên 1 tỷ USD.

Các Biện Pháp Hỗ Trợ Nông Dân

Trong bối cảnh khó khăn hiện nay, chính quyền Tổng thống Trump có thể sẽ phải xem xét khôi phục các khoản hỗ trợ cho nông dân mà ông đã từng thực hiện trong nhiệm kỳ một. Bộ trưởng Nông nghiệp Brooke Rollins thông báo rằng chính phủ đang cân nhắc một gói hỗ trợ và "không loại trừ phương án nào".

Trong một cuộc họp nội các diễn ra gần đây, ông Rollins nhấn mạnh rằng nông dân Mỹ đang gặp nhiều khó khăn do lạm phát và bất ổn thương mại, nhưng họ vẫn kiên định ủng hộ nghị trình kinh tế của ông Trump. Chủ tịch ASA nhấn mạnh: "Nếu tiếp tục bị dùng làm công cụ để thương lượng, chúng tôi sẽ cần có một gói hỗ trợ kinh tế để duy trì hoạt động."

Tóm lại

Cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc đang đặt ngành nông nghiệp Mỹ vào tình thế khó khăn, đặc biệt là lĩnh vực đậu tương. Nông dân Mỹ đang phải vật lộn trước áp lực từ thuế quan và sự giảm sút trong thị trường xuất khẩu, trong khi chính quyền cũng đang tìm cách cứu trợ để hỗ trợ họ vượt qua giai đoạn khó khăn này.