TAND Tối cao Đề Xuất Thành Lập 3 Tòa Phúc Thẩm Mới tại Hà Nội, Đà Nẵng và TP HCM

Ngày 13 tháng 4 năm 2025, Tòa án Nhân dân Tối cao (TAND Tối cao) đã công bố dự thảo Luật sửa đổi và bổ sung một số điều của Luật Tổ chức TAND. Trong đó, cơ quan này đề xuất thành lập ba tòa phúc thẩm mới tại Hà Nội, Đà Nẵng và TP Hồ Chí Minh nhằm nâng cao hiệu quả xét xử.

Cơ Cấu Tổ Chức Mới của TAND

Theo nội dung trong dự thảo, hệ thống TAND sẽ được tổ chức lại với các cấp gồm TAND Tối cao, TAND tỉnh, thành phố, TAND khu vực và Tòa án quân sự. Một thay đổi đáng chú ý là việc bãi bỏ TAND cấp quận, huyện.

Tòa phúc thẩm của TAND Tối cao sẽ có nhiệm vụ xem xét lại các bản án và quyết định chưa có hiệu lực pháp luật từ TAND cấp tỉnh mà bị kháng cáo hoặc kháng nghị. Bên cạnh đó, cơ quan này còn có quyền kiến nghị với Chánh án TAND Tối cao để xem xét lại những quyết định đã có hiệu lực pháp luật nhưng phát hiện ra vi phạm hoặc có tình tiết mới.

Để đảm bảo thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ, TAND Tối cao cũng sẽ tổ chức tổng kết thực tiễn xét xử và đề xuất các án lệ. Cấu trúc lãnh đạo của tòa phúc thẩm sẽ bao gồm Chánh tòa, Phó Chánh tòa và các thẩm phán.

Tăng Số Lượng Thẩm Phán

Dự thảo cho thấy TAND Tối cao có kế hoạch tăng số lượng thẩm phán từ 13-17 người lên 23-27 người. Mục tiêu của việc này là nhằm đảm bảo đủ nguồn nhân lực để giải quyết kịp thời và chất lượng cho khối lượng công việc giám đốc thẩm và tái thẩm ngày càng tăng từ TAND cấp cao chuyển về.

TAND Khu Vực Thay Thế TAND Cấp Huyện

Một điểm nổi bật khác trong dự thảo là việc chuyển đổi TAND cấp huyện thành TAND khu vực. Các tòa án khu vực sẽ được đặt tên theo đơn vị hành chính nơi chúng đóng trụ sở và sẽ được đánh số thứ tự để thuận lợi cho người dân nhận biết. Ví dụ, TAND thành phố Hà Nội sẽ có tên là TAND khu vực 1 - Hà Nội.

Các TAND khu vực sẽ có quyền xét xử sơ thẩm đối với các vụ án hình sự có mức án tối đa lên đến 20 năm tù, cũng như tất cả các vụ án hành chính và dân sự. Bên cạnh đó, TAND Tối cao cũng dự kiến giao quyền xét xử sơ thẩm các vụ việc liên quan đến phá sản và sở hữu trí tuệ cho các tòa khu vực lớn ở các tỉnh, thành phố trung tâm kinh tế, tài chính của đất nước.

Cấu Trúc và Chức Năng của TAND Khu Vực

Mỗi TAND khu vực sẽ có một cấu trúc bao gồm Chánh án, Phó Chánh án, Chánh tòa, Phó Chánh tòa, thẩm phán, thẩm tra viên, thư ký tòa án và cán bộ làm việc khác. Tòa khu vực cũng sẽ thiết lập các phòng chuyên trách tương tự như TAND cấp huyện hiện nay, bao gồm Tòa Hình sự, Dân sự, Kinh tế, Hành chính, Gia đình và người chưa thành niên. Ngoài ra, một số tòa khu vực cũng sẽ được thành lập để xử lý các vụ án phá sản và sở hữu trí tuệ.

Hệ Thống TAND Việt Nam Hiện Nay

Hiện tại, hệ thống TAND Việt Nam đang hoạt động với 4 cấp: TAND Tối cao, TAND cấp cao, TAND tỉnh và thành phố trực thuộc trung ương, và TAND cấp huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh cùng Tòa án quân sự các cấp. Tòa án quân sự bao gồm Tòa án quân sự Trung ương, quân khu và tương đương; Tòa án quân sự khu vực.

Quyết Định của Ban Chấp Hành Trung Ương

Vào ngày 12 tháng 4, Ban Chấp hành Trung ương đã đồng ý chủ trương kết thúc hoạt động của TAND cấp cao và cấp huyện, xác lập hệ thống tổ chức Tòa án thành ba cấp rõ ràng gồm Tối cao, tỉnh và khu vực. Điều này không chỉ giúp tinh giản bộ máy quản lý mà còn tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người dân khi tiếp cận với hệ thống tư pháp.

Kết Luận

TAND Tối cao đang nỗ lực cải cách hệ thống tòa án nhằm nâng cao hiệu quả xét xử và đáp ứng tốt hơn nhu cầu của người dân, đồng thời đưa ra các biện pháp cụ thể để thích ứng với thực tiễn phát triển của xã hội.